มดลูกอักเสบในสุนัข เหตุใดสุนัขจึงเป็นมดลูกอักเสบเป็นหนองได้ง่าย

เมื่อสุนัขอายุมากขึ้น ส่วนใหญ่จะมากกว่า 4-5 ปีไปแล้ว ไม่ว่าจะเคยผสมพันธุ์ เคยมีลูก
หรือไม่ก็ตาม มักพบภาวะมดลูกอักเสบเป็นหนองได้อยู่เสมอ ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของสุนัข
โดยสุนัขจะแสดงอาการป่วย มีไข้ ซึม เบื่ออาหาร กรณีที่ปากมดลูกปิดจะพบว่าช่องท้องขยายใหญ่ขึ้น
แต่ในกรณีที่ปากมดลูกเปิด จะพบของเหลว (อาจเป็นหนอง เลือด หรือหนองปนเลือด) ไหลจากช่องคลอด

เหตุใดสุนัขจึงเป็นมดลูกอักเสบเป็นหนองได้ง่าย
วงรอบการเป็นสัดของสุนัขต่างไปจากสัตว์หลาย ๆ ชนิดรวมทั้งมนุษย์ โดยสุนัขจะมีช่วงการผสมพันธุ์ได้เพียง ปีละ 1-2 ครั้ง
มีช่วงที่ไม่แสดงการเป็นสัดนาน ถึง 4-6 เดือน ซึ่งภายหลังการยอมรับการผสมพันธุ์หรือภายหลังการเป็นสัด สุนัขทุกตัว
ไม่ว่าตั้งท้องหรือไม่ก็ตาม จะอยู่ภายใต้อิทธิพลของฮอร์โมนเพศชนิดหนึ่ง คือ โปรเจสเตอโรน อยู่นาน 2 เดือน
ต่างไปจากสัตว์ชนิดอื่น ๆ รวมทั้งมนุษย์ซึ่งถ้าไม่มีการตั้งท้อง ฮอร์โมนนี้จะลดลงอย่างรวดเร็ว

เมื่อสุนัขอยู่ในภาวะการมีฮอร์โมนนี้คงอยู่ในระดับสูงถึง 2 เดือน จะมีผลทำให้เกิด การหนาตัวของผนังมดลูก
มีถุงน้ำบนผนังมดลูกและการหลั่งสิ่งคัดหลั่งบางอย่างจากต่อมบนผนังมดลูก

ในกรณีสุนัขวัยเจริญพันธุ์ หรือมีสุขภาพดี เมื่อผ่านเวลา 2 เดือน ฮอร์โมนนี้จะลดลง มดลูกก็จะกลับสู่สภาวะปกติ
แต่กรณีสุนัขสูงวัยอาจเกิดความไม่สมดุลของฮอร์โมนเพศ และการเสื่อมของผนังมดลูกทำให้มดลูกไม่สามารถคืนสภาพได้ดี
ฮอร์โมนนี้ยังลดการบีบตัวของมดลูกลดการขับของเสียออก และลดการนำเข้าเม็ดเลือดขาวที่มาเก็บกินเชื้อโรคต่าง ๆ
ทำให้ผนังมดลูกมีความไวในการติดเชื้อแทรกซ้อน ซึ่งนำไปสู่การเกิดมดลูกอักเสบเป็นหนอง

จะเห็นได้ว่าภาวะมดลูกอักเสบเป็นหนองในสุนัขนั้น สามารถเกิดขึ้นได้เอง และถ้ามีสิ่งเหนี่ยวนำร่วม
เช่น การให้ฮอร์โมนคุมกำเนิด ภาวะมดลูกเป็นหนองนี้จะสามารถเกิดได้ง่ายขึ้น เช่นเดียวกับในสภาวะของสุนัขสูงวัย
ที่ระบบภูมิคุ้มกันสำหรับปกป้องร่างกาย (ซึ่งรวมถึงบนผนังมดลูก) จากการติดเชื้อต่างๆ ลดลง ก็สามารถโน้มนำให้เกิดมดลูกอักเสบเป็นหนองได้ด้วย
ดังนั้น การทำหมันถาวร จึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่จะทำให้สุนัขพ้นจากภาวะนี้ และมีสุขภาพที่ดี




มดลูกอักเสบมี 2 แบบ
1 แบบเปิด เราจะพบว่ามีหนองไหลออกมา open pyometra
2 แบบปิด เราจะไม่เห็นอะไรเลย อันตรายกว่าเพราะเราจะไม่รู้ close pyometra
แบบเปิด เจ้าของจะเห็นหนองไหลออกมาจากช่องคลอด มีการระบายหนองออกตลอด ความรุนแรงจึงน้อยกว่า แต่อย่าได้ชะล่าใจไปเชียว

แบบปิด จะมีหนองสะสม จะเห็นว่าสัตว์อ้วนขึ้น จนนึกว่ามันท้อง บ้างตังท้องอาจมากถึง 5- 6 กิโลกรัมทีเดียว
แบบนี้รุนแรงเพราะหนองอาจแตกในท้องได้ แต่ถ้าประจวบกันปากช่องคลอดเปิด(หลังจากอ้วนมาระยะหนึ่ง)
หนองก้อจะไหลออกมา กลายเป็นแบบเปิดได้ อันนี้ก้อโชคดีหน่อย
ทั้ง 2 แบบต่างกัน ความรุนแรงต่างกัน
ไม่ว่าจะเป็นแบบไหน ก้ออันตรายถึงชีวิตทั้งนั้น การรักษาคือการผ่าตัดเอามดลูกออก และให้น้ำเกลือ ล้างพิษของหนองระยะหนึ่ง

สาเหตุของมดลูกลูกอักเสบ เกิดจากการไม่สมดุลของฮอร์โมน ทำให้เกิดผนังมดลูกหนาตัว ง่ายต่อการติดเชื้อ
การเกิดมดลูกอักเสบส่วนมากมาจากการใช้ยาคุม (ของคน) ฉีดให้หมาโดยอาจฉีดติดต่อกันมากกว่า 2 ครั้งก็จะมีโอกาสเสี่ยงต่อการเป็นสูง
และอาจก่อให้เกิดมะเร็งเต้านมได้อีกด้วย ประการที่ 2 เหมือนกรณีของ บุ๊คบิก คือ เกิดจากตัวเค้าเองที่มีการค้างของฮอร์โมนที่ว่ามาครับ ฮอร์โมนนี้มีชื่อว่า "โปรเจสเตอโรน "


การจะป้องกันหรือปรับระดับฮอร์โมนตัวนี้คงยากครับ และอยู่ดีๆก็คงไม่ค่อยมีใครสนใจที่จะตรวจระดับฮอร์โมนนี้
แนะนำอย่างง่ายๆ
1 คอยสังเกตว่าสุนัขกินน้ำมาก ฉี่มากไหม ถ้าใช่ก็ให้ระวัง
2 มีการเจ็บท้องไหม ท้องอาจใหญ่ขึ้น เกร็ง ถ้าใช่ให้ระวัง
3 มีน้ำเหม็นๆ ดำๆ แดงๆ มีหนอง ออกมาจากช่องคลอดไหม ถ้าใช่ให้ระวัง

หากสุนัขเป็นมดลูกอักเสบแบบปิด เราจะไม่เห็นหนองไหลออกมาอันนี้ก็ยากที่จะสังเกต
คงต้องดูจากข้อ 1-2 แล้วตรวจเลือดเพื่อดูว่ามีการติดเชื้อไหม นอกจากนี้ก็ใช้การ x-rays ช่องท้องประกอบจะทำให้ชัดเจนมาก

ในเรื่องของการคุมกำเนิดโดยการฉีดยาคุมกำเนิดนั้น จากสถิติพบว่าเป็นตัวเร่งให้เกิดภาวะมดลูกอักเสบได้
เนื่องจากจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ผนังมดลูก ก่อให้เกิดการอักเสบขึ้น แม้ในปัจจุบันจะมียาคุมชนิดใหม่เข้ามาใช้ในการคุมกำเนิด
และมีประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูงกว่ายาคุมที่ใช้ในปัจจุบัน แต่จากประสบการณ์ที่ใช้นอกจาจะมีข้อจำกัดที่ราคาค่อนข้างสูง
(ในสัตว์เลี้ยงบางตัวที่มีน้ำหนักมาก อาจจะมีราคาใกล้เคียงกับการผ่าตัดทำหมัน) ยังพบว่ามีสัตว์เลี้ยงบางตัว ที่เกิดภาวะมดลูกอักเสบได้เช่นกัน
ดังนั้นหากเจ้าของสัตว์ไม่ต้องการให้สัตว์เลี้ยงมีลูกอย่างถาวร ควรทำการผ่าตัดทำหมัน ซึ่งเป็นวิธีที่ดีที่สุด

ขอบคุณบทความจาก Dr.Doggy และ คุณหมอตาล