มารู้จักภาวะช็อกกัน เมื่อน้องหมาเกิดอาการช็อก สาเหตุ การรักษา อย่างถูกต้อง

หมาช็อก เกิดจากการ ขาดน้ำ สูญเสียน้ำในร่างกาย อาจเกิดจาก อาเจียน ไม่สบาย ติดเชื้อ หรือ กินสารพิษ หรือ เหตุที่ทำให้หมาช็อกพบบ่อยสุดคือ โดนรถชน มาอ่านวิธี ดูแลเบื้องต้น รักษากัน
      

ช็อกเป็นภาวะที่เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงร่างกายไม่เพียงพอ การที่เลือดจะไหลเวียนไปเลี้ยงร่างกายอย่างพอเพียงนั้น หัวใจต้องสูบฉีดเลือดได้ดี

หลอดเลือดต้องปกติไม่ฉีกขาดหรือตีบตัน และปริมาณเลือดต้องมากพอที่จะให้เลือดไหลเวียนและมีความดันเลือดที่คงที่ ปัญหาที่เกิดขึ้นกับหัวใจ หลอดเลือด หรือปริมาณเลือดจะทำให้เกิดการช็อกขึ้นได้
ในตอนแรกร่างกายพยายามที่จะชดเชยการไหลเวียนของเลือดที่ลดลงโดยหัวใจเต้นเร็วขึ้น หลอดเลือดหดตัว และทำให้มีเลือดไหลเวียนอย่างเพียงพอโดยการปัสสาวะลดลง แต่ถ้าสุนัขอยู่ในสภาวะช็อกเป็นเวลานาน ๆ จะทำให้อวัยวะที่สำคัญของร่างกาย เช่น หัวใจและตับขาดออกซิเจนมีผลให้หน้าที่การทำงานลดลง จนถึงขนาดทำให้สุนัขตายได้
สาเหตุที่ทำให้เกิดการช็อก ได้แก่ ขาดน้ำ (จากการอาเจียนเป็นเวลานาน ๆ หรือท้องเสียเป็นเวลานาน ๆ) มีไข้สูง ติดเชื้ออย่างรุนแรง กินสารพิษ และ เลือดออก เป็นต้น แต่สาเหตุที่มักจะทำให้เกิดการช็อกที่พบได้บ่อย ๆ คือ โดนรถชน
อาการของการช็อก ที่เกิดขึ้นจากการไหลเวียนของเลือดไม่เพียงพอ คือ อุณหภูมิของร่างกายลดลง สั่น ซึม อ่อนเพลีย เท้าเย็น ผิวหนังและเยื่อชุ่มซีด และชีพจรเต้นอ่อนลง

      

สำหรับการรักษานั้น ในตอนแรกต้องพิจารณาสุนัขก่อนว่า หายใจหรือไม่ หัวใจเต้นหรือไม่ การบาดเจ็บรุนแรงหรือไม่ สุนัขเกิดการช็อกจริงหรือไม่ ถ้าเกิดการช็อกจริงให้ปฏิบัติดังนี้

1. ถ้าหยุดหายใจ ต้องทำการช่วยหายใจ
2. ถ้าหัวใจหยุดเต้น ต้องทำการปั๊มหัวใจ
3. ถ้าสุนัขไม่รู้สึกตัว ต้องพยายามทำให้ทางเดินหายใจไม่อุดตัน พยายามเอาเสมหะและน้ำลายออกจากปากโดยใช้นิ้ว ดึงลิ้นออกมาเพื่อให้อากาศผ่านเข้าและออกได้สะดวก และพยายามให้ส่วนหัวต่ำกว่าส่วนร่างกาย
4. ห้ามเลือด
5. ป้องกันไม่ให้สภาพช็อกแย่ลงโดย
5.1 ทำให้สุนัขอยู่อย่างสงบ และไม่ส่งเสียงดัง
5.2 ให้สุนัขอยู่ในท่าที่สบาย เพื่อที่จะทำให้สุนัขเจ็บปวดน้อยที่สุด อย่าบังคับให้สุนัขนอนลง จะทำให้หายใจลำบาก
5.3 ถ้าขาหักต้องใส่เฝือกชั่วคราว
5.4 คลุมร่างกายด้วยผ้าห่ม อย่าห่มโดยการรัดให้แน่น
5.5 เคลื่อนย้ายสุนัขขนาดใหญ่โดยใส่ในผ้าห่มหรือผ้าใบ แต่ถ้าเป็นสุนัขขนาดเล็กต้องอุ้มโดยไม่ให้เกิดอันตรายมากขึ้นต่อส่วนที่ได้รับบาดเจ็บ
5.6 ผูกปากเฉพาะในกรณีที่จำเป็นเท่านั้น เพราะจะทำให้หายใจลำบากมากยิ่งขึ้น

โดย รศ.น.สพ.ดร.กมลชัย ตรงวานิชนาม
ภาควิชาเภสัชวิทยา คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
kah.kasetanimalhospital.com