สุนัข เสียการทรงตัว เดินวนไปมา สาเหตุหลักที่ทำให้สุนัขเดินวนไร้ทิศ โรคใกล้ตัวน้องหมาที่ควรรู้

สุนัข เสียการทรงตัว 5 สาเหตุหลักที่ทำให้สุนัขเดินวนไร้ทิศ มักจะเกี่ยวข้องกับระบบประสาท

วันนี้มีบทความดีดี จากคุณหมอมาให้อ่านกัน เกี่ยวกับกรณี น้องหมาเดินแบบไร้ทิศทาง เดินวนไปมา
        ความเจ็บป่วยเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้กับสัตว์เลี้ยงทุกตัว บางตัวเป็นโรคที่มีอาการไม่ชัดเจน มีความผิดปกติที่มองด้วยตาไม่เด่นชัด แต่ในบางตัวก็แสดงอาการของโรคให้เห็นได้อย่างชัดเจน ซึ่งเป็นเหตุให้เจ้าของสังเกตเห็น และพาน้องหมาน้องแมวตัวนั้นมาพบสัตวแพทย์
         สำหรับอาการเจ็บป่วยด้วยโรคทั่วไป เช่น ติดเชื้อในทางเดินอาหาร มีอาการอาเจียน ถ่ายเหลว หรือบางตัวเป็นโรคผิวหนัง เป็นพยาธิเม็ดเลือด โรคเหล่านี้ถือได้ว่ามีความรุนแรงในระดับนึง ที่จะก่อให้เกิดความกังวลใจของเจ้าของสัตว์เลี้ยง แต่สำหรับโรคและอาการทางระบบประสาท ซึ่งถือว่าไม่ใช่โรคที่พบได้บ่อยหรือพบได้ทั่วไป การแสดงออกของอาการในแต่ละครั้งจึงดูรุนแรงและน่ากลัว ถึงขั้นที่เจ้าของทำอะไรไม่ถูก เช่น อาการชัก เดินวน เดินเซ ตากระตุก กลิ้งตัว และอัมพาต ซึ่งสิ่งที่จะช่วยลดทอนความครียดและความกังวล เมื่อสัตว์เลี้ยงแสนรักมีอาการดังกล่าวได้ คือความรู้ความเข้าใจอาการและโรคทางระบบประสาทที่เจ้าของจะต้องเผชิญนั่นเอง
       อาการทางระบบประสาทที่หมอจะขอหยิบยกมาเล่าในวันนี้ คือ อาการของสุนัขที่เดินวนไร้ทิศทาง ซึ่งอาการเหล่านี้มักจะเกี่ยวข้องกับระบบประสาท ส่วนสาเหตุของโรคเกิดจากอะไร สมองส่วนไหนที่ผิดปกติ การดูแลและการรักษาสุนัขที่เดินวนต้องทำอย่างไร เรามาเรียนรู้กันไปพร้อม ๆ กันได้เลยค่ะ

  ตำแหน่งความผิดปกติในสมองที่สัมพันธ์กับการเดินวน
สำหรับอาการเดินวน หรือ Circling ในสุนัขนั้น ในที่นี้หมอขอพูดถึงอาการเดินวนที่ไปทางเดียวกันเป็นวงกลม สุนัขไม่สามารถหยุดเดินวนเองได้ ไม่ใช่การเดินวนก่อนลงนอนหรือการเดินวนงับหางตัวเองในสุนัขปกติ  ความผิดปกติของการเดินวนนี้เป็นการเปลี่ยนแปลงก้าวเดินของสุนัข จะไม่สามารถเดินเป็นเส้นตรงได้
อาการนี้สัมพันธ์กับรอยโรคของ

สมองส่วนหน้า หรือ ระบบการรับรู้ตำแหน่งและการทรงตัว
ซึ่งอยู่ในหูชั้นในและก้านสมอง ในทางสัตวแพทย์นั้นพวกหมอ ๆ จำเป็นต้องระบุตำแหน่งของการเกิดรอยโรคหรือความผิดปกติให้แน่ชัด รวมถึงต้องระบุให้ได้ว่า ความผิดปกติที่เกิดขึ้นคืออะไร เช่น เนื้องอก เลือดออกในสมอง เพื่อทำการรักษาให้ตรงโรค และเพื่อพยากรณ์โรคให้เจ้าของได้ทราบ โดยต้องมีการตรวจทางระบบประสาท รวมถึงซักประวัติของสุนัขก่อนเกิดอาการอย่างละเอียด รวมถึงในบางเคสอาจต้องใช้เครื่องมือช่วยวินิจฉัยเพิ่มเติม ซึ่งได้แก่ MRI และ CT scan เป็นต้น

MRI สองสุนัขปกติ A ,D และผิดปกติ B , C , E
ตัวอย่างภาพ MRI สองสุนัขปกติ A ,D และผิดปกติ B , C , E จากบทความเผยแพร่ Magnetic resonance imaging signs of high intraventricular pressure – comparison of findings in dogs with clinically relevant internal hydrocephalus and asymptomatic dogs with ventriculomegaly
ที่มา https://bmcvetres.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12917-015-0479-5

สาเหตุที่มักทำให้สุนัขเกิดการเดินวน
1. อุบัติเหตุ  
เมื่อสมองมีการกระทบกระเทือนจากอุบัติเหตุ ก็มีโอกาสทำให้สมองเกิดเลือดออก สมองบวมน้ำ ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดอาการต่าง ๆ ตามมา ทั้งอาการชัก อาการเดินวน คอเอียง ไม่รู้สึกตัว หรือบางตัวอาจมีพฤติกรรมเปลี่ยน ซึ่งสุนัขต้องได้รับการรักษาโดยเร็วหลังเกิดอุบัติเหตุ เพื่อลดโอกาสที่สมองจะเสียหายเพิ่มเติม

2. การติดเชื้อ
สำหรับการติดเชื้อที่ทำให้สมองอักเสบ ก็เป็นสาเหตุนึงในการทำให้เกิดอาการเดินวนได้ การรักษาต้องรักษาที่เชื้อสาเหตุก่อน  แต่ในบางกรณีแม้รักษาการติดเชื้อได้แล้ว แต่การอักเสบที่เกิดขึ้นก็อาจทำให้อาการระบบประสาทอยู่ต่อไปได้ เช่น สมองอักเสบจากพยาธิเม็ดเลือด ไข้หัดสุนัข เป็นต้น

3. หูชั้นในอักเสบ
เป็นอีกสาเหตุที่พบได้ โดยอาจเกิดมาจากการติดเชื้อหรือกระทบกระเทือนในช่องหูและหูชั้นนอก ทำให้เกิดหูชั้นในอักเสบตามมา น้องหมามักมีอาการเดินวน ร่วมกับหัวเอียง และตากระตุกได้

4. เนื้องอกในสมอง
ถ้าเนื้องอกนั้นไปมีผลต่อสมองส่วนหน้า หรือระบบรับรู้ตำแหน่งและทรงตัวในก้านสมอง ก็มีผลให้เกิดอาการเดินวนได้

5. โรคสมองเสื่อมในสุนัข ( Canine Cognitive Dysfunction )
คือกลุ่มอาการที่สูญเสียความสามารถในการเรียนรู้ การรับรู้ หรือความจำ ซึ่งคล้ายกับโรคอัลไซเมอร์ ( Alzheimer ) ในคน ทั้งกระบวนการเกิดโรค และอาการที่เกิดขึ้น  ซึ่งสุนัขที่เป็นโรคสมองเสื่อมนี้อาจจะไม่มีอาการเดินวนเพียงอย่างเดียว แต่มักมีอาการหลงลืมในเรื่องการกิน สถานที่ขับถ่าย บางตัวอาจเซื่องซึมหรือดุขึ้น รวมถึงมีวงจรการหลับ-ตื่นที่ผิดปกติ อาจตื่นนอนและร้องกลางดึกด้วย
      ซึ่งนอกจากสาเหตุที่หมอกล่าวไปข้างต้นนั้น ความผิดปกติใด ๆ ที่มีผลต่อสมองส่วนหน้า และส่วนควบคุมการทรงตัวก็อาจมีผลให้เกิดการเดินวนได้ทั้งสิ้น

จะทำอย่างไรเมื่อสุนัขของคุณเดินวน
      เมื่อเจ้าของได้อ่านบทความนี้แล้ว และหันไปมองน้องหมาของคุณซึ่งกำลังเดินวนอยู่นั้น ถ้าคิดว่าการเดินวนดังกล่าวเป็นความผิดปกติของระบบประสาทอย่างที่หมอเล่าไป เจ้าของควรรีบพาน้องหมาไปพบสัตวแพทย์ทุกกรณี เนื่องจากอาการนี้เกิดจากความผิดปกติที่ไม่สามารถหายได้เอง และไม่สามารถใช้การปฐมพยาบาลที่บ้านเบื้องต้นได้ ดังนั้นจึงควรหาสาเหตุให้เร็วที่สุด เพื่อให้เกิดผลในการรักษาที่ดี และเพิ่มคุณภาพชีวิตให้กับน้องหมาของคุณค่ะ

เขียนโดย: สพ.ญ. ภสดล อนุรักษ์โอฬาร
ที่มา  deemmi.com/behavior/blog-disease-nervous-system-dogs